„Zlatni standard“ u borbi protiv karcinoma grlića maternice je redovan, bezbolan ginekološki pregled tokom kojeg se uzima bris sa grlića maternice (PAPA test) te vakcinacija protiv Humanog papilloma virusa (HPV) za adolescentice.
Posljednja sedmica u januaru se u zemljama Evrope obilježava kao sedmica prevencije raka grlića maternice. Evropska asocijacija za borbu protiv cervikalnog karcinoma (European Cervical Cancer Association (ECCA) pokrenula je inicijativu za Evropsku sedmicu prevencije karcinoma grlića maternice 2007. godine, i od tada se na ove dane posebna pažnja pridaje ovom pitanju.
Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije (WHO), karcinom grlića maternice drugi je najčešći karcinom kod žena mlađih od 45 godina i treći vodeći uzrok smrti žena, nakon raka dojke i pluća.
I u BiH je ovo pitanje nešto o čemu se treba voditi računa i podizati svijest žena, ne samo u ove dane januara već i svaki dan tokom cijele godine, jer je ovo oboljenje koje je moguće na vrijeme dijagnosticirati, prve promjene na ćelijama se mogu dijagnosticirati Papanikolau testom- PAPA testom. To je pregled koji je lako obaviti, zlatni je standard, nije bolan i daje na vrijeme rezultate koji nam mogu pomoći da zaustavimo dalje promjene i ne dozvolimo razvoj karcinoma grlića materice, ili ga liječiti u početnim fazama.
Rizične grupe žena su:
- Žene koje su seksualnu aktivnost započele u ranoj mladosti (prije 16-te godine)
- Brojni seksualni partneri
- Odnosi sa muškarcem koji ima HPV infekciju
- Odsustvo normalnog imunog odgovora
- Dugotrajno uzimanje oralnih kontraceptiva
- Žene koje su ranije liječene zbog CIN2 i CIN3
- Neredovni ginekološki pregledi
Glavni uzrok ove bolesti je Humani papilloma virus (HPV) koji je izlovan u 99,7% žena oboljelih od karcinoma grlića maternice. Postoji oko 100 tipova HPV-a, od čega su najopasniji za nastanak karcinoma najonkogeniji tipovi 16 i 18.
Ako se zna koji su to riziko-faktori na njima treba raditi i kad je prevencija u pitanju:
- Izbjegavati česta mijenjanja seksualnog partnera, i u seksualnim odnosima koristiti kondome kao mjeru zaštite od HPV infekcija ili drugih seksualno prenosivih bolesti
- Redovni ginekološki pregledi, PAPA test
- Prevencija i liječenje povećanog vaginalnog iscjedka, uz konsultacije ginekologa
Savjet ženama svih godišta jeste da se redovno javljaju na ginekološke preglede, bez straha i stida, jer su to pregledi koji mogu spasiti život.
Pripremila : mr.sci.med.dr. Armina Rovčanin