Na Odsjeku za medicinsku mikrobiologiju, prim. dr. Minelfa Isović održala je predavanje o načinu indentifikacije bakterija iz roda stafilokokus, a u okviru realizacije plana kontinuirane edukacije za ovu godinu.
Bakterije roda stafilokoka su široko rasprostranjene u prirodi, a često se mogu naći na koži i u gornjim disajnim putevima kod sisara i ptica. Mnoge od njih su paraziti ljudi i životinja. Oboljenja nastala stafilokokama zovu su stafilokokoze.
Najpoznatija vrsta roda Staphylococcus je Staphylococcus aureus (zlatni stafilokok).
Ona uzrokuje infekcije kože i disajnih puteva.
Djelovanjem svojih toksina u zagađenoj hrani izazivaju trovanje. Namirnice se mogu zagaditi tokom prerade, distribucije ili pripreme hrane. Znakovi bolesti javljaju se brzo nakon konzumiranja onečišćene hrane i karakterizirani su mučninom, povraćanjem i prostracijom
Ova stafilokoka inficira i tkiva na mjestima gde postoji neka rana na koži ili sluznici. Kao posljedica toga javljaju se plikovi ispunjeni gnojem. Infekcija može da se širi ukoliko koža dođe u kontakt sa gnojem iz inficirane rane, preko peškira, čaršafa ili odjeće koja je bila u kontaktu sa zaraženom osobom. Ozbiljniji slučajevi su kada infekcija zahvati srčane zalistke, pluća ili zglobove.
Infekcije stafilokokama se liječe odgovarajućim antibioticima.
Stafilokokoze su česta pojava u stacionarnim zdravstvenim ustanovama gdje su uzročnici intrahospitalnih infekcija. Tako operisani ali i drugi bolesnici postaju rezervoar i izvor otpornih sojeva S. aureusa, a kojima se sada lako mogu zaraziti medicinski radnici i novi pacijenti. Naročito su na udaru hirurška i ginekološka odjeljenja, kao i sva druga gdje se izvode operacije.
Od uzetog bolesničkog materijala spravlja se preparat koji se boji po Gramu i mikroskopski ispituje. Uzeti materijal se zasijava na krvnu agar ploču sa 7,5 % NaCl ili na Chapmanovu podlogu koja sadrži manitol sa fenol crvenim i NaCl, na Miler-Hinton agar, kao i na Baird-Parkerovu podlogu.
Najvažnije biokemijske osobine po kojima se patogeni stafilokoki razlikuju od nepatogenih su: formiranje beta-hemolize na krvnom agaru, fermentacija manitola, pozitivni Cadness-Gravesov ogled, produkcija koagulaze i fosfataze. Na osnovu katalaza testa razlikujemo stafilokoke (katalaza pozitivne) od streptokoka (katalaza negativne).
Identifikacija Staphylococcus aureus se dijagnostikuje pomoću:
- koagulaza ogleda u epruveti ili na čvrstoj podlozi
- ChromID S. Aureusa
- Slidex S. aureus detekcije.
Izolovane i identifikovane kolonije se ispituju na osjetljivost/otpornost prema antibioticima i hemioterapeuticima.
Naročito treba obratiti pažnju na identifikaciju meticilin rezistentnih sojeve (MRSA i MRSE) koristeći disk cefoksitina (30 μg) - disk difuzioni metod, ChromID MRSA agar, E test.
Molekularna metoda, takozvane PCR metoda, se primenjuje kod svih izolata MRSA za detekciju mecA gena, gena koji kodiraju PVL, kao i za određivanje tipa SCCmec elementa.
