Za medicinske sestre Odjeljenja za hirurgiju Opće bolnice „Prim. dr. Abdulah Nakaš" održano je predavanje o pojavi bola u grudima nakon laparoskopske operacije trbušne duplje. Predavanje su pripremile medicinske sestre Minela Taslaman i Dženana Gluhović. Predavanje je realizovano je u sklopu godišnjeg plana kontinuirane edukacije sestrinskog kadra.
Laparoskopska ili minimalno invazivna hirurgija označava vid moderne hirurgije kojom se operacije u trbušnoj duplji izvode kroz male ubodne rane na prednjem trbušnom zidu, suprotno klasičnoj hirurgiji trbuha koja se izvodi kroz dugačke rezove prednjeg trbušnog zida, dužine od 10 do 30 centimetara. Organima u trbušnoj duplji pristupa se specijalnim instrumentima kroz male ubodne otvore na trbušnom zidu, dužine 5-10 milimetara, na više mjesta. Kroz jedan otvor uvodi se kamera kojom se vizuelizira proces operacije, a kroz druge otvore se uvode intrumenti kojima se operacija izvodi.
Prvu laparoskopsku operaciju na psima izveo je Georg Keling u Drezdenu (Njemačka) 1902. godine. Prvu laparoskopsku operaciju na ljudima je uradio Hans Kristijan Jakobeus 1910. godine u Švedskoj. On je konstruisao i prve laparoskopske instrumente, da bi 1981.godine Kurt Semm u Njemačkoj uradio prvu laparoskopsku operaciju slijepog crijeva, što označava početak ere razvoja moderne laparoskopske hirurgije. Važno je istaći da se operativni zahvat laparoskopskim pristupom u samoj trbušnoj duplji radi po istim principima i sa istom efikasnošću kao i otvoreni hirurški zahvat.
Prednosti laparoskopske operacije u odnosu na klasičnu
- Nekoliko malih ubodnih rezova, a ne jedan veliki
- Manja operativna trauma zbog preciznijeg rada
- Smanjeno vrijeme trajanja operacije i ležanja u bolnici
- Smanjeno intraoperativno krvarenje, što smanjuje potrebu za davanjem transfuzije
- Brže uspostavljanje crijevne peristaltike
- Smanjen nivo izloženosti infekcijama u toku i poslije operacije, a time smanjena mogućnost infekcije operativnih rana
- Značajno manja upotreba lijekova protiv bolova
- Mnogo brži postoperativni oporavak i vraćanje na posao
- Manji ožiljci, bolji estetski efekat
Kontraindikacije za laparoskopsku hirurgiju
- Kod teških upala organa trbušne duplje koji onemogućavaju laparoskopski rad, akutni peritonitis sa izraženom distenzijom crijeva
- Teška srčana i plućna oboljenja
- Višestruke hiruške intervencije u trbušnoj duplji koje dovode do mogućih višestrukih priraslica što onemogućava laparaskopski pristup
- Nereponibilne kile prednjeg trbušnog zida
- Aneurizme velikih abdominalnih krvnih sudova
- Težak poremećaj faktora hemostaze
- Stanja u kojima pacijent ne može dobiti opštu anesteziju.
Postoperativno, u toku prvih nekoliko dana, može biti manjih bolova, te je potrebno ordinirati analgetike. Pacijent često osjeća nadutost, bolove u desnom ramenu i grudima. Ovo su posljedice gasa koji se insuflira u trbuh u toku operacije i može da potraje nekoliko dana dok se gas u potpunosti ne resorbuje. Ako se bolovi u grudima prolongiraju, potrebno je obavjestiti ljekara jer se može raditi o ozbiljnijim komplikacijama laparoskopske operacije, npr. intraoperativna povreda dijafragme, a također treba uzeti u obzir i komplikacije u vidu kardio-respiratornih bolova nehirurške etiologije.
U većini slučajeva bol se smiruje 1-2 dana nakon operacije uz upotrebu analgetika. Tada se i insuflirani CO2 u trbuhu resorbuje i prestane pritisak na dijafragmu.
Prije ili odmah nakon operacije, pacijenta je potrebno pravovremeno obavjestiti o etiologiji grudne boli i boli u desnom ramenu, da bi se izbjegao psihološki efekat i strah od gušenja.
